Archiwum Państwowe w Szczecinie
Nabór do 6. Edycji Polskiej Listy Krajowej Programu UNESCO Pamięć Świata

Ruszył nabór do 6. Edycji Polskiej Listy Krajowej Programu UNESCO Pamięć Świata.
Program Pamięć Świata powstał z inicjatywy UNESCO w 1992 r. Jego głównym celem jest zwrócenie uwagi rządów i opinii publicznej na znaczenie dziedzictwa dokumentacyjnego oraz konieczność jego ochrony i podejmowanie działań na rzecz jego popularyzacji i szerokiego udostępniania.
Polska Lista Krajowa, tworzona od 2014 roku, stanowi niezwykły pomnik polskiej historii, upamiętniając jej kluczowe momenty oraz wybitne osiągnięcia. Zaledwie pięć edycji wystarczyło, aby na Listę trafiło aż 75 obiektów, które są swoistymi perłami naszej pamięci. Znajdziemy wśród nich m.in. oryginał Konstytucji 3 maja, rękopis „Chłopów” Władysława Reymonta, czy rękopisy utworów Fryderyka Chopina.
Zachęcamy instytucje regionu zachodniopomorskiego, które gromadzą i przechowują dziedzictwo dokumentacyjne do zgłaszania na listę obiektów o szczególnym znaczeniu dla naszego kraju lub regionu.
Nabór wniosków potrwa do 31 maja 2025 r.
Szczegóły na stronie Archiwów Państwowych.
Międzynarodowa Lista Programu Pamięć Świata
Miło nam równocześnie poinformować, że 17 kwietnia 2025 r. Rada Wykonawcza UNESCO ogłosiła decyzję o wpisaniu na Międzynarodową Listę Programu Pamięć Świata zbioru pt. „Rysunki i zapiski dzieci z czasu wojny w Europie: 1914–1950”. Wśród 17 kolekcji pochodzących z 8 krajów znalazły się również rysunki i zeszyty polskich dzieci z 2 połowy lat 40. XX wieku, przechowywane w Archiwum Akt Nowych. Pokazują one traumatyczne przeżycia z okresu II wojny światowej oraz okrucieństwa okupacji niemieckiej.
Przypomnijmy, że te rysunki były inspiracją do wystawy „Mamo, ja nie chcę wojny!”, która była prezentowana w wielu miastach na całym świecie m.in. w Szczecinie w 2022 r. oraz w Przecławiu w 2024 r. Wówczas prace polskich dzieci zestawiono z rysunkami dzieci ukraińskich obrazujących rosyjską agresję z lutego 2022 r.
![]() |
![]() |
![]() |
Na Międzynarodowej Liście Programu Pamięć Świata znajduje się obecnie około 500 pozycji. Polska znajduje się w pierwszej piątce państw pod względem liczby wpisów, mając ich aż osiemnaście. Część spośród nich pochodzi z zasobu Archiwów Państwowych, m.in. akt Unii Lubelskiej z 1569 roku, akt Konfederacji Generalnej Warszawskiej z 1573 roku, Archiwum Radziwiłłów, czy też Archiwum Biura Odbudowy Stolicy.
Z pełną listą polskich wpisów na Międzynarodowej Liście Programu UNESCO Pamięć Świata można zapoznać się na stronie internetowej.
Data publikacji 22 kwietnia 2025