Archiwum Państwowe w Szczecinie

Z Milkiewicz i Nowogródka na Pomorze Zachodnie. Kolejne dokumenty z archiwum rodzinnego w zbiorach szczecińskiego archiwum

Zasób szczecińskiego archiwum powiększył się o materiały z archiwum rodzinnego przekazane przez Romana Rajtaka, mieszkańca Szczecina, długoletniego pracownika PŻM. Wśród przekazanych dokumentów znalazły się interesujące, gromadzone jeszcze przed wojną materiały dotyczące zamieszkałej we wsi Milkiewicze koło Nowogródka (dzisiejsza Białoruś) rodziny Lenczewskich-Samotyja (krewnych żony darczyńcy – teściów, rodzeństwa) z początku XX w. Są tu też m.in. przedwojenne fotografie rodzinne (Lida 1928 r., Nowogródek 1936 r., Kowno), wspomnienia (wiersze 1947–1948), szkolny pamiętnik „Ku Pamięci... dla Jadzi” z wpisami z lat 1943–1949 (Nowogródek, Stargard), m.in. kolegów z klasy VIIa. Na uwagę zasługują również liczne świadectwa i materiały szkolne Jadwigi Samotyji z lat 1939, 1941–1945 (Nowogródek), pisane w języku polskim, rosyjskim, białoruskim, niemieckim. Szczególne zainteresowanie zwraca szkolna pochwała dla uczennicy z 1943 r. z wizerunkiem Lenina i Stalina (Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka; wyd. Kuratorium Oświaty) wystawiona w 1941 r. (Milkiewicze powiat nowogródzki). Ciekawym dokumentem jest także dowód ubezpieczeniowy wydany przez Nowogródzki Inspektorat Wojewódzki w Słoninie z 1929 r. na nazwisko Kalikst Samotyja. Wśród zgromadzonych materiałów znalazły się także i te dotyczące przybycia rodziny Lenczewskich na teren Pomorza Zachodniego po drugiej wojnie światowej w 1946 r. (początkowo zamieszkałej w Reptowie, potem w Szczecinie). Są to m.in. ewakuacyjny arkusz z 1946 r., zaświadczenie ewakuacji do Polski 1946 r., wniosek o przyznanie prawa własności na Ziemiach Odzyskanych z 1946 r., dokumenty dotyczące wiosennej akcji siewnej 1947 r. (gromada Kosina gmina Kobylanka powiat Gryfino), a także inne materiały z lat późniejszych, wydane na nazwisko Kalikst Samotyja.

Przekazane dokumenty w pewnej mierze odzwierciedlają losy rodziny mieszkającej (małżeństwa Kaliksta i Wiktorii oraz ich trzech córek Ireny, Heleny i Jadwigi) przed wojną na terenie dzisiejszej Białorusi, która przeniosła się w 1946 r. na teren Pomorza Zachodniego i związała z nim swoje dalsze życie. Są niewątpliwie cennym nabytkiem szczecińskiego archiwum.