Archiwum Państwowe w Szczecinie

78. rocznica polskiego Szczecina

Z końcem kwietnia obchodzimy rocznice wydarzeń, w wyniku których Szczecin po wielu wiekach stał się polskim miastem.

26 kwietnia Szczecin zajmują oddziały Armii Czerwonej, po uprzednim sforsowaniu Odry na południe od miasta i jego opuszczeniu przez garnizon niemiecki. O tej rocznicy więcej przeczytać można tutaj.

28 kwietnia desygnowany na prezydenta Szczecina inż. Piotr Zaremba odbył w Szczecinie pierwszy, krótki rekonesans. Towarzyszył mu jedynie kpt. Wiktor Jaśkiewicz oraz kierowca, inż. Bresiński. Drogę do centrum miasta tarasowały zapory, miny i wysadzone wiadukty na linii kolejowej Szczecin-Police-Trzebież. Mimo zniszczeń, pierwsze wrażenie z wizytacji miasta było pozytywne.

30 kwietnia do Szczecina przybyła już liczniejsza, ponad 40-osobowa grupa urzędników i milicjantów. O godzinie 8.15 wciągnięto na maszt gmachu Urzędu Wojewódzkiego przy Wałach Chrobrego polską, biało-czerwona flagę. Tym samym rozpoczął urzędowanie Urząd Pełnomocnika Rządu RP na Okręg Pomorze Zachodnie (odpowiednik wojewody) pod kierownictwem Leonarda Borkowicza oraz Zarząd Miejski z Piotrem Zarembą na czele. Więcej o tym wydarzeniu można przeczytać i posłuchać tutaj.

Nieprzewidziane wydarzenia sprawiły, że polska administracja dwukrotnie (w maju i czerwcu) musiała opuścić Szczecin. Ostateczne przekazanie miasta stronie polskiej wraz z likwidacją radzieckiej komendantury wojennej i odrodzonego w międzyczasie, tymczasowego zarządu niemieckiego, nastąpiło 5 lipca 1945.